“Plug & play” zonnepanelen” – ook wel “plug-and-play”- of “plug-in” of “stekker” of “balkon”- zonnepanelen – zijn compacte fotovoltaïsche systemen die ontworpen zijn om rechtstreeks op een standaard stopcontact van uw woning aangesloten te worden. De meest voorkomende plug-in systemen zijn zonnepaneelkits, ook wel bekend als balkonpanelen, stekkerklare PV-systemen, micro-PV of mini-generatoren. Ze bestaan meestal uit één, twee of meer zonnepanelen, een micro-omvormer, en een standaard stekker. De installatie is zo eenvoudig dat er (meestal) geen elektricien nodig is.

Deze “plug-in” systemen zijn niet permanent aangesloten op het elektrische paneel van de woning, maar worden in een standaard stopcontact gestoken, net als een huishoudelijk apparaat. Het belangrijkste verschil met conventionele fotovoltaïsche- of opslagsystemen is dus de eenvoud van de installatie: plug-in systemen zijn ontworpen om in het stopcontact te worden gestoken, zonder ingewikkeld werk of de verplichte tussenkomst van een elektricien, hoewel dit in sommige gevallen kan worden aanbevolen. Bovendien zijn ze ook kleiner in vermogen (één of twee of vier panelen), in tegenstelling tot installaties op daken, die veel panelen kunnen bevatten, een vaste aansluiting vereisen en een conformiteitscontrole vereisen.

Een typische plug-in zonnekit bevat één of twee zonnepanelen, een micro-omvormer (zet de opgewekte stroom om naar bruikbare stroom voor je woning) en een aansluitkabel met standaard stekker. Sommige systemen bevatten ook een draagbare batterij om energie op te slaan, of een app voor monitoring en beheer.

We Als uw dak ongeschikt is (klein, schaduw, slechte oriëntatie) of het budget te hoog ligt, kan een plug & play systeem een haalbare oplossing zijn. Enerzijds kunnen sommige van deze plug-in systemen worden gekocht met een budget van minder dan 500 euro incl. btw. Anderzijds kunnen deze systemen worden geïnstalleerd op een kleiner oppervlak van uw dak of op andere locaties zoals uw balkon, een discrete hoek van uw terras, uw tuin of bevestigd aan een muur.

De rendabiliteit van plug-in PV-systemen is over het algemeen vergelijkbaar met die van klassieke PV-installaties. Omdat deze toestellen flexibeler geplaatst kunnen worden, kunnen ze vaak beter georiënteerd worden, wat hun opbrengst verhoogt. Zoals bij elk PV-systeem hangt het rendement af van verschillende factoren: het geïnstalleerde vermogen (Wp), de locatie van de modules, uw verbruiksprofiel, het aandeel zelfverbruik van de opgewekte stroom, uw huidige elektriciteitskost (€/kWh), het type elektriciteitscontract (vast of variabel, enkelvoudig of tweevoudig uurtarief, capaciteitstarief…), het toekomstige tariefkader (toekomstige time-of-use), en ook de waarde van de stroom die u injecteert, enz. In België varieert de terugverdientijd van plug-in systemen meestal tussen 3 en 10 jaar, afhankelijk van de situatie. Deze toestellen zijn ontworpen om 20 tot 30 jaar mee te gaan. Wat vaststaat, is dat een hoog aandeel zelfverbruik een belangrijke hefboom blijft om de rendabiliteit te maximaliseren, ongeacht of u kiest voor een klassiek vast systeem of een plug-in oplossing. Daarnaast is natuurlijk ook de kostprijs van het “plug & play” systeem een zeer belangrijke factor voor de rendabiliteit van de investering. 

Dit hangt enerzijds af van je elektriciteitsprijs en anderzijds van het model dat je kiest. Een plug-in zonnepanelen systeem van 800W genereert ongeveer 984kWh, wat bij een stroomprijs van ca. 36 eurocent per kWh neerkomt op een besparing van ongeveer € 210. Bij een “plug-and-play” systeem met een vermogen van 2000 W kan ongeveer 1790 kWh aan stroom worden opgewekt wat neerkomt op een jaarlijkse besparing op de elektriciteitsfactuur van ca. € 385. Het is nog meer de moeite waard als u ook een opslagsysteem (batterij) integreert: Hiermee kun je een energieverbruik tot 100% bereiken en in totaal ongeveer €28.433 besparen in de komende 30 jaar 

 Een extra plug-in apparaat kan zeker relevant zijn voor huishoudens die al over een klassieke PV-installatie beschikken. Eén of twee extra plug & play modules kunnen uw productiecapaciteit verhogen en uw onmiddellijk zelfverbruik verbeteren. Ook kunnen plug & play toestellen flexibel ingezet worden voor tijdelijke of bijkomende behoeften, zonder de bestaande installatie te moeten aanpassen. Dankzij hun eenvoudige installatie en beperkte omvang vormen ze een laagdrempelige en modulaire uitbreiding.

 U kunt een plug-in zonnepanelen set op verschillende plaatsen installeren, op een balkon of gevel, een tuinhuis, tuin, terras, plat dak, een zonnig stuk grond…. Het belangrijkste is om een locatie te kiezen die is blootgesteld aan de zon en zo is gekanteld dat de maximale output wordt geproduceerd op de momenten die u wilt, waarbij schaduw moet worden vermeden en ervoor moet worden gezorgd dat u voldoet aan alle plaatselijke of gemeentelijke voorschriften. Het gebruik van verlengsnoeren of stekkerdozen wordt afgeraden. 

 De levensduur van zonnekits is over het algemeen goed, met garanties op de panelen tot 25 of 30 jaar. Fabrikanten bieden meestal garanties op de verschillende onderdelen van deze systemen (omvormers, kabels, bevestigingen), variërend van 12 jaar tot 30 jaar voor sommige modellen. Als ze veel worden verplaatst, kunnen de systemen iets sneller verslijten. De levensduur van draagbare batterijen hangt af van hun technologie en gebruik (aantal laad-/ontlaadcycli), maar is doorgaans 10-15 jaar, afhankelijk van het model. 

Terwijl de meeste West-Europese landen een maximum stellen van 600 W of 800 W voor de PV plug-in omvormer, stelt de Belgische federale regelgeving momenteel geen specifieke vermogenslimiet voor deze systemen. U zou dus theoretisch meerdere systemen kunnen installeren, maar om veiligheidsredenen wordt dit niet aangemoedigd. De Europese Commissie beveelt aan om een maximale vermogenslimiet van 800 W per circuit in te voeren voor plug-in systemen. De Belgische regionale overheden onderzoeken momenteel de noodzaak van dit plafond (max 800 W recent bevestigd in Vlaanderen). Afgezien van het veiligheidsaspect hangt het maximale vermogen dat u kunt overwegen voor uw woning in België af van de technische limieten van uw elektrische installatie en elektriciteitsbehoeften. Het is cruciaal om nooit meerdere installaties op hetzelfde stopcontact aan te sluiten om overbelasting te voorkomen. Controleer ook de capaciteit van uw elektrische installatie. 

De enige systematisch verplichte verandering is de aanschaf van een digitale elektriciteitsmeter. Als u nog een oude elektromechanische meter hebt, wordt deze meestal gratis vervangen door uw distributienetbeheerder. In veel gevallen zijn er geen andere aanpassingen nodig, omdat deze systemen ontworpen zijn om rechtstreeks op een standaard stopcontact te worden aangesloten. Als u echter twijfels hebt over de capaciteit van een elektrisch circuit of de kwaliteit van uw elektrische installatie, bijvoorbeeld als de installatie oud is, kunt u uw installatie het beste laten controleren door een elektricien. Zo vermijdt u het risico op overbelasting van het elektrische circuit waarop de plug & play-apparatuur wordt aangesloten. 

n de meeste gevallen is er geen ingewikkelde installatie of tussenkomst van een technicus nodig bij de aankoop van een plug & play systeem. Deze systemen worden meestal geleverd met DIY-fixatie en hoeven alleen maar in een stopcontact gestoken te worden. In bepaalde gevallen kan het echter raadzaam zijn om een elektricien in te schakelen. Het is belangrijk om de instructies van de fabrikant te volgen en de basisveiligheidsmaatregelen in acht te nemen. 

In het geval van een stroomstoring op het net zal een plug & play PV-systeem niet werken. Deze systemen zijn ontworpen om elektriciteit te injecteren in het elektriciteitsnet wanneer het actief is en gaan in de veiligheidsmodus in geval van een stroomstoring om elk elektrisch risico voor uw huisinstallatie en het elektriciteitsnet te vermijden. Ze zijn over het algemeen niet uitgerust voor stand-alone werking. 

Niet met een conventioneel plug-in systeem met een standaard stopcontact. De meeste van deze systemen zijn ontworpen om te worden aangesloten op het elektriciteitsnet om uw apparaten van stroom te voorzien en eventueel overschotten terug te leveren. Hun belangrijkste doel is zelfverbruik van de geproduceerde elektriciteit, met een aansluiting op het bestaande elektriciteitsnet. Er bestaan toch ook andere systemen specifiek ontworpen voor autonome werking buiten het elektriciteitsnet, met verschillende kenmerken en doeleinden (bijvoorbeeld om een smartphone, laptop of andere kleine USB-C-apparaten op te laden).

Plug & play-systemen zijn ontworpen om losgekoppeld, getransporteerd en elders opnieuw geïnstalleerd te worden. Door hun mobiliteit zijn ze een flexibele oplossing, waardoor ze

gemakkelijker kunnen verhuizen of tijdelijk in een andere woning kunnen worden gebruikt. De distributienetbeheerders moeten echter op de hoogte worden gebracht van het bron- en bestemmingsadres van het plug & play-systeem. Als de apparatuur naar een ander land of regio wordt getransporteerd, moet u natuurlijk de regelgeving in uw bestemmingsadres controleren.

Plug-in systemen zijn in België op zichzelf al rendabel, wat verklaart waarom er momenteel geen specifieke steunmaatregelen of premies voor deze toestellen voorzien zijn.

Bij het bepalen van het optimale bijkomende vermogen spelen verschillende economische factoren mee, zoals uw verbruiksprofiel, de tariefstructuur van uw elektriciteitsfactuur (vast, variabel, dag-/nachtmeter, capaciteitstarief, dynamisch tarief, enzovoort). In de praktijk volstaat het vaak om één of twee panelen toe te voegen om basisverbruik (zoals koelkast of sluimerverbruik) deels te dekken, of om het systeem in te zetten voor het gedeeltelijk opladen van een elektrische wagen. Het vermogen van een plug & play systeem wordt daarnaast beperkt door technische factoren zoals de staat en capaciteit van uw binneninstallatie, de beschikbare plaats, en door eventuele regionale of lokale voorschriften (zoals stedenbouwkundige regels of de 800 W vermogenslimiet). in systemen zijn in België op zichzelf al rendabel, wat verklaart waarom er momenteel geen specifieke steunmaatregelen of premies voor deze toestellen voorzien zijn.

  Net zoals bij een vaste PV-installatie of een thuisbatterij, is het aanbevolen om de voorwaarden van uw brand- of woonverzekering te controleren. In sommige gevallen is een voorafgaande melding van de installatie vereist om een volledige dekking te waarborgen.

VLAANDEREN

U hebt een digitale meter

▪ het totaal vermogen van uw totale installatie is < 800 W: geen aanmeldings- of registratieplicht (registratie) bij Fluvius

▪ het totaal vermogen van uw totale installatie is > 800 W: aanmelding (registratie) bij Fluvius is verplicht binnen de 30 dagen na ingebruikname (https://www.fluvius.be/nl/in-de-kijker/plug-en-play-toestellen)

U hebt een elektromechanische (analoge) meter

▪ het totaal vermogen van uw totale installatie is < 800 W: aanmelding (registratie) bij Fluvius is verplicht binnen de 30 dagen na ingebruikname (https://www.fluvius.be/nl/in-de-kijker/plug-en-play-toestellen

▪ het totaal vermogen van uw totale installatie is > 800 W: aanmelding (registratie) bij Fluvius is verplicht binnen de 30 dagen na ingebruikname (https://www.fluvius.be/nl/in-de-kijker/plug-en-play-toestellen. Nadien wordt een digitale meter geplaatst. In afwachting van deze vervanging wordt een prosumententarief toegepast.

BRUSSEL EN WALLONIË

Aanmelding (registratie) bij Fluvius is verplicht voor alle vermogen (< 800 W of > 800 W) binnen de 30 dagen na ingebruikname (https://www.fluvius.be/nl/in-de-kijker/plug-en-play-toestellen

Net zoals bij een vaste PV-installatie of een thuisbatterij, is het aanbevolen om de voorwaarden van uw brand- of woonverzekering te controleren. In sommige gevallen is een voorafgaande melding van de installatie vereist om een volledige dekking te waarborgen.

In België is er geen maximaal toegelaten vermogen. In België kunt u dus meer dan 1, 2 of 3 plug & play panelen plaatsen. Wel is het zo dat, wat ook het totaal vermogen van uw plug & play zonnepaneel installatie is, er slechts maximum 800 Wat op uw thuisnet kan geïnjecteerd worden. Dit maximum vermogen van 800 W wordt automatisch geregeld door de micro-omvormer(s) of thuisbatterijen waarop uw zonnepanelen zijn aangesloten. De gehomologeerde toestellen zijn zo gefabriceerd en geconfigureerd.